Xoài Úc ế ẩm, giá bèo bọt

Xoài Úc ở huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) hiện đang vào thời điểm thu hoạch. Tuy nhiên, do thương lái ít thu mua bởi dịch bệnh Covid-19 nên người dân gặp khó khăn.

Giá xoài Úc thấp kỷ lục

Huyện Cam Lâm - "thủ phủ" xoài ở Khánh Hòa đang thu hoạch chính vụ xoài Úc. Tuy nhiên, khá nhiều vườn xoài quả đã già nhưng chủ vườn vẫn neo trên cây, chưa xuất bán. Thậm chí, nhiều vườn xoài để  quả chín rục, ruồi vàng chích hút rụng đầy gốc.

Nhiều vườn xoài Úc vẫn chưa thu hoạch vì vắng thương lái, giá thu mua cũng rẻ bèo. Ảnh: KS.

Theo những người trồng xoài, sở dĩ có tình trạng trên là do vắng thương lái thu mua. Hơn nữa, giá xoài thu mua rẻ bèo, chỉ vài ngàn đồng/kg, thấp nhất từ trước đến nay nên thu hoạch chẳng đủ tiền trả công hái, vận chuyển. Từ đó, người dân cứ để xoài treo lủng lẳng trên cây.

Chị Bùi Thị Kim Nào, một nông dân trồng xoài Úc ở thôn Bãi Giếng 2, xã Cam Hải Tây xác nhận thông tin trên và than vãn: Chưa năm nào xoài Úc tiêu thụ lại khó khăn như năm nay. Đến mùa thu hoạch gọi thương lái thu mua nhưng ai chẳng đến. Do đó, các nhà vườn cứ để xoài chín rục như vậy, rất chua xót.

Vườn xoài 3 ha của gia đình chị Nào do không có đầu ra nên để mặc xoài chín rụng, hư hỏng. Năm nay được mùa nên vườn của chị Nào ước sản lượng gần 100 tấn. Tuy nhiên, hơn 1 tháng nay gia đình chị mới bán được một phần, với giá chỉ từ 3-4 ngàn đồng/kg. Trong khi các năm trước, trung bình giá xoài Úc dao động từ 20-30 ngàn đồng/kg, giúp gia đình chị kiếm hàng trăm triệu đồng.

"Vụ xoài này chi phí đầu tư phân, thuốc, công lao động đều tăng cao. 3 ha xoài gia đình tôi bỏ hơn 100 triệu đồng đầu tư nhưng đến nay mới thu được 30 triệu đồng. Hiện số lượng xoài chưa xuất bán còn hàng chục tấn, hiện chưa có đầu ra”, chị Nào chia sẻ.

Do thu hoạch không kịp nên xoài để chín, ong vàng chích hút làm rụng đầy gốc. Ảnh: KS.

Tương tự, vườn xoài nhà ông Đoàn Ngọc Long, người cùng thôn chị Nào hiện tồn 3 tấn xoài Úc vì không có thương lái thu mua. Ông Long cho biết, vụ xoài này nhiều nhà vườn mất trắng và thua lỗ nặng.

Ông Đoàn Ngọc Phước, Chủ tịch UBND xã Cam Hải Tây, cho biết, Cam Hải Tây là một trong những xã có diện tích xoài lớn nhất huyện. Hiện toàn xã có khoảng 970 ha xoài, trong đó trên 600 ha xoài Úc. Mặc dù năm nay xoài được mùa nhưng do ảnh hưởng dịch Covid-19 nên việc tiêu thụ hết sức khó khăn. Đầu vụ cách đây hơn 1 tháng, giá xoài Úc bán xô khoảng 7.000 đ/kg nhưng bước vào thu hoạch rộ chỉ còn 4.000 đ/kg. Với giá này bà con thu hoạch không đủ trả tiền công hái, vận chuyển nếu mướn công.

Thương lái Trung Quốc ít "ăn" hàng

Theo các vựa xoài trên địa bàn Cam Lâm, lâu nay xoài Úc xuất bán số ít tại các tỉnh phía Bắc và chủ yếu tiêu thụ mạnh tại thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên 2 năm nay do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nên việc tiêu thụ xoài tại thị trường Trung Quốc trở nên khó khăn. Nhất là khoảng 2 tháng nay, việc tiêu thụ xoài dường như bị ngưng trệ, thương lái Trung Quốc ít đặt hàng thu mua xoài Úc. Từ đó kéo theo các vựa cũng ngừng thu xoài xuất sang thị trường này. Trong khi ở thị trường nội địa, người tiêu dùng lâu nay vẫn chưa quen dùng xoài Úc.

Hiện các vựa thu mua xuất bán thị trường nội địa. Ảnh: KS.

Chủ vựa xoài Sáu Vàng, ở xã Cam Hải Tây cho biết, do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, thị trường Trung Quốc "ăn" xoài chậm nên các vựa đều "đứng bánh", không biết thu mua xuất đi đâu. Do đó, người trồng bước vào vụ thu hoạch rộ buộc giá xoài rẻ do chủ yếu các vựa thu mua bán trong nội địa.

Còn ông Nguyễn Văn Khiêm, chủ vựa xoài Kim Thảo, thị trấn Cam Đức (Cam Lâm), cho biết, gần 2 tháng nay thương lái Trung Quốc ít đặt hàng các vựa thu mua nên xoài bí đầu ra. Phía thương lái Trung Quốc phản ánh việc nhập xoài về bán cũng thua lỗ nên dẫn đến chậm trả tiền cho các vựa.

"Hiện nay, các vựa thu mua xoài Úc chủ yếu giúp cho bà con nông dân tiêu thụ tại các chợ trong nội địa. Mà thị trường nội địa lâu nay chưa quen ăn xoài Úc nên tiêu thụ cũng rất chậm. Từ đó các vựa thu mua xoài xô không còn phân biệt loại 1 hay loại 2 như việc thu mua xuất sang thị trường Trung Quốc”, anh Khiêm chia sẻ. 

Ông Đặng Chí Liêm, Phó phòng NN-PTNT huyện Cam Lâm, cho biết, toàn huyện có khoảng 6.000 ha xoài, trong đó khoảng 3.500 ha xoài Úc. Ông Liêm thừa nhận do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nên vụ thu hoạch xoài Úc chính vụ năm nay hết sức khó khăn. Do thị trường chính tiêu thụ xoài Úc là Trung Quốc bị ngưng trệ. Trong khi xuất bán xoài ở nội địa cũng chậm, giá lại thấp nên vụ này hầu hết bà con đều thua lỗ.

Được biết, vụ xoài Úc chính vụ sẽ thu hoạch kéo dài sang những ngày đầu tháng 6 tới.

Giải pháp nào?

Trước tình hình xoài Úc tiêu thụ khó khăn do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, mới đây Sở NN-PTNT Khánh Hòa đã làm việc Phòng NN-PTNT huyện Cam Lâm để nắm bắt tình hình.

Theo đó, hiện các vườn còn tồn đọng ước khoảng 20.000 tấn xoài (chủ yếu xoài Úc) chiếm khoảng 50% sản lượng năm nay. Do tình hình thời tiết có mưa nên xoài chín nhanh, ruồi vàng phát triển đã gây hại làm giảm chất lượng sản phẩm.

Ông Lê Bá Ninh, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Khánh Hòa, cho biết, giải pháp trước mắt khẩn trương triển khai đưa xoài Úc Cam Lâm vào các chợ đầu mối ở các tỉnh lân cận và TP Hồ Chí Minh để tiêu thụ. Đồng thời kêu gọi hệ thống siêu thị, hệ thống bán lẻ của Bách hóa Xanh, các khu du lịch trong tỉnh tham gia "giải cứu xoài".

Về giải pháp lâu dài, thực hiện chủ trương, chính sách của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong lĩnh vực nông nghiệp để thúc đẩy chế biến, tiêu thụ nông sản; của Bộ NN-PTNT về kế hoạch cơ cấu lại lĩnh vực chế biến nông sản theo hướng nâng cao năng lực chế biến gắn với phát triển thị trường đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Hướng dẫn thực hiện một số điều của Quyết định số 68/2013/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp...

Theo đó, tỉnh sẽ đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, xây dựng các vùng nguyên liệu tập trung; đẩy mạnh liên kết phát triển tổ hợp tác, HTX, thu hút đầu tự doanh nghiệp tư nhân; xây dựng các mô hình chuỗi; khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện ích, các chợ... để thúc đẩy tiêu thụ trong nước.

Bên cạnh đó, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tiếp tục rà soát, bãi bỏ, cắt giảm thủ tục hành chính và các điều kiện kinh doanh. Nâng cao năng lực chế biến nông sản, bảo quản, đóng gói, bao bì, nhãn mác để nâng cao giá trị sản phẩm.

Đặc biệt kêu gọi các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, nhất là các doanh nghiệp đã có nhà máy trên địa bàn tỉnh như Nhà máy Đường Việt Nam, Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến sào Khánh Hòa, Công ty Cổ phần Nước khoáng Khánh Hòa nghiên cứu, đầu tư, lắp đặt dây chuyền sản xuất chế biến các sản phẩm từ trái xoài và các loại trái cây khác nhằm giảm áp lực và rủi ro cho tiêu thụ xoài chính vụ, gia tăng giá trị trái xoài.

Trước tình hình 2 năm gần đây việc tiêu thụ xoài Úc gặp nhiều khó khăn, ông Đoàn Ngọc Phước, Chủ tịch UBND xã Cam Hải Tây, mong muốn các cấp, ngành quan tâm, hỗ trợ đầu ra cho cho nông dân trồng xoài trên địa bàn nói riêng và huyện Cam Lâm nói chung.

Đồng thời xây dựng nhà máy chế biến xoài trên địa bàn hoặc kho đông lạnh để lưu trữ khi được mùa, giúp xoài được bảo quản tốt hơn, đầu ra ổn định hơn. Đặc biệt, các nhà thu mua cần quan tâm hơn nữa trong việc liên kết với nông dân trồng xoài để giúp đầu ra ổn định.

Kim Sơ