Hương Biển 3 thách thức bệnh bạc lá

13/06/2018, 15:50 (GMT+7)

Kết quả lây nhiễm nhân tạo vi khuẩn bạc lá lúa trong vụ ĐX 2017 - 2018 trên giống lúa Hương Biển 3 tại Hải Phòng (có giám sát của Chi cục Trồng trọt - BVTV) cho thấy, tỉ lệ 100% mẫu có khả năng kháng với vi khuẩn bạc lá.

Đây là cơ sở quan trọng để giống lúa thuần Hương Biển 3 trở thành “ứng viên” sáng giá cho sự lựa chọn của các tỉnh phía Bắc trong vụ mùa 2018.  

Vi khuẩn bạc lá... chào thua!

Từ năm 2014 đến nay, Cty CP Nông nghiệp Kỹ thuật cao Hải Phòng đã đẩy mạnh việc hợp tác với các đơn vị đầu ngành về di truyền lúa với chiến lược tích hợp gen kháng bạc lá cho giống lúa thuần Hương Biển 3.

Đặc biệt, Cty đã hợp tác chặt chẽ với PGS.TS Nguyễn Văn Hoan (nguyên cán bộ Học viện Nông nghiệp Việt Nam) từng có bề dày kinh nghiệm, đi trước đón đầu về xu thế chọn tạo giống lúa theo hướng tích hợp các gen mục đích kháng bệnh, trong đó đã thành công đối với giống lúa Bắc thơm 7 kháng bạc lá.

Một điểm đột phá mới trong việc cải tiến khả năng kháng bạc lá của giống Hương Biển 3, đó là gen mục đích đưa vào giống này là Xa7 (thay vì Xa21 khi đưa vào giống Bắc thơm 7 kháng bạc lá trước đây).

Theo TS Nguyễn Văn Hoan, nếu như gen Xa21 chỉ có thể kháng được 7 chủng bạc lá, thì qua hơn 15 năm nghiên cứu cùng với các chuyên gia Nhật Bản tại Việt Nam cho thấy, gen Xa7 có khả năng kháng được tới 11/13 chủng bạc lá tại phía Bắc, trong đó có 3 chủng cực độc tại Hải Hậu (Nam Định), Thanh Hóa và Quảng Bình.

Đến nay, sau hơn 4 năm nghiên cứu tích hợp gen Xa7 vào giống Hương Biển 3, các kết quả kiểm tra mẫu lá lúa tại Viện BVTV cho thấy sự hiện diện và hoạt động của gen rất ổn định, với khả năng kháng bệnh bạc lá rất cao.

Nhằm tiếp tục kiểm chứng về khả năng kháng với bệnh bạc lá cũng như tính ổn định của gen Xa7 trên giống Hương Biển 3, vụ ĐX 2017-2018, Cty CP Nông nghiệp Kỹ thuật cao Hải Phòng phối hợp với Chi cục Trồng trọt – BVTV Hải Phòng đã tiến hành lây nhiễm nhân tạo vi khuẩn bạc lá trên giống lúa Hương Biển 3 với số lượng 100 mẫu tại xã Quốc Tuấn, huyện An Lão (nguồn vi khuẩn được phân lập tại Viện BVTV).

Đồng thời, Cty cũng tiến hành lây nhiễm nhân tạo đối chứng với số lượng 100 mẫu trên một số giống lúa khác tại địa phương. Kết quả cho thấy chỉ trong một thời gian ngắn, trong khi các giống đối chứng bị vi khuẩn bạc lá tấn công với mức độ rất nặng, thì các mẫu lúa Hương Biển 3 lá lúa vẫn xanh bình thường. Điều này cho thấy khả năng kháng bạc lá của giống Hương Biển 3 ở mức độ rất cao, tỉ lệ mẫu kháng được với vi khuẩn bạc lá gần như tuyệt đối 100%.  

Thắng lợi ở vùng đất dữ

Không chỉ kháng được với bệnh bạc lá, hạt lúa Hương Biển 3 có râu, đặc trưng cho các giống lúa có khả năng chống chịu tốt với sâu bệnh. Bên cạnh đó, đây cũng là giống lúa có tiềm năng năng suất rất cao, chất lượng gạo ngon, khả năng thích ứng rộng, nhất là đẻ rất khỏe và khả năng thích ứng rất tốt với chân đất trũng, vùng phèn, mặn...

Không chỉ năng suất cao, gạo Hương Biển 3 dài hạt, tỉ lệ xay xát trên 70%, cơm dẻo, đậm

Không có những cánh đồng “bờ xôi ruộng mật” như nhiều tỉnh ĐBSH, Quảng Ninh hiện là tỉnh có diện tích lúa rất khiêm tốn, phần lớn chỉ tập trung tại 2 huyện Đông Triều và TX Quảng Yên với những chân đất phèn mặn, manh mún... Vùng đất ven biển ở phường Phong Hải (TX Quảng Yên) có thể nói là điển hình cho vùng đất dữ “đầu bãi, cuối sông”. Do diện tích đất lúa xen kẹt với thủy sản, nên dịch bệnh rất khủng khiếp, vụ được vụ mất. Vụ mùa 2017, toàn bộ diện tích lúa trong thôn gần như mất trắng do bệnh lùn sọc đen, bệnh bạc lá, cháy rầy...

Vụ ĐX năm nay thì khác, cánh đồng lúa hơn 2ha phường Phong Hải như hồi sinh với giống lúa Hương Biển 3. Chị Lê Thị Thêm ở thôn 6, phường Phong Hải phấn khởi: Vụ xuân này, gia đình cấy 3 mẫu giống lúa Hương Biển 3 trên khu ruộng trũng, vốn bị nhiều hộ dân bỏ hoang trước đây nhiễm chua mặn và sâu bệnh. Rất bất ngờ là giống Hương Biển 3 thắng lớn.

“Thích nhất là bộ lá đòng cứng và thẳng đứng nên ruộng rất sạch bệnh. Lúa đẻ rất khỏe, bông dày cứ như nêm thóc trên ruộng, năng suất lên tới hơn 3 tạ/sào. Đây là năm mà năng suất lúa ở đây cao nhất từ cha sinh mẹ đẻ tới giờ!”, chị Thêm không ngớt lời khen.

Ông Vũ Ngọc Hùng, Trưởng phòng NN-PTNT TX Quảng Yên cho biết: Toàn huyện hiện có diện tích lúa khoảng 4.500 ha, năng suất lúa năm được mùa chỉ vào khoảng 60 - 64 tạ/ha. Tuy nhiên vụ ĐX năm nay, các diện tích lúa Hương Biển 3 cho năng suất trung bình lên tới 75 tạ/ha. Theo đó vụ mùa 2018, huyện đã lên kế hoạch sẽ đưa Hương Biển 3 phát triển trên diện rộng.

Không chỉ tại Quảng Ninh, vụ ĐX 2017 - 2018, các diện tích lúa Hương Biển 3 tại nhiều địa phương ở phía Bắc như Hải Phòng, Hải Dương, Nghệ An, Thanh Hóa... đều cho năng suất “khủng” hơn 70 tạ/ha, lúa rất sạch bệnh.

LÊ BỀN

Bùi Đại Hiệp (sưu tầm)