Bài 4: Kỹ thuật trồng và chăm sóc cà chua vùng Lâm Đồng

1. Thời vụ

Có ba thời vụ trồng cà chua phổ biến trong năm.

- Vụ sớm (Gieo vào tháng 7 – 8, trồng tháng 8 – 9, thu hoạch vào cuối tháng 10 – 12).

- Vụ chính (Gieo từ giữa tháng 9 sang cuối tháng 10, trồng tháng 11 để thu hoạch vào tháng 2 – 3).

- Vụ muộn (gieo tháng 11, trồng tháng 12 và thu hoạch tháng 3 – 4).

(thực tế Lâm Đồng làm quanh năm)

2. Làm đất

- Cà chua trồng tốt trên đất lúa hay trồng sau cây họ hành tỏi. Đất thích hợp có pH = 6,0 – 6,5.

- Cày bừa để ải trong thời gian ít nhất là một tuần trước khi lên luống trồng cây con.

- Luống cà chua có chiều rộng 110 – 120cm, rãnh rộng 20 – 25cm, cao 30cm. Các luống nên bố trí theo hướng Đông – Tây (đất bằng).

3. Cách trồng và mật độ

- Mật độ trồng cà chua tùy thuộc vào đặc điểm của giống, mức độ phì nhiêu của đất nhưng có thể bố trí như sau:
+ Hàng cách hàng 80cm, cây cách cây 40cm- 60cm.
+ Khi trồng nên cắt bớt rễ cái nếu quá dài để cho cây bén rễ nhanh.
+ Nên trồng cùng loại kích cỡ cây con trong luống để tiện chăm sóc.
+ Nên trồng cà chua vào buổi chiều, sau khi trồng ấn nhẹ đất vào gốc cây và làm bằng phẳng đất xung quanh gốc.Trồng xong tưới nước cho cà chua ngay.

4. Phân Bón

- Chú ý không nên bón phân sát gốc cây, bón cách gốc từ 15-20 cm

- Để đạt năng suất cao, cà chua đòi hỏi nhiều chất dinh dưỡng. Cà chua là cây vừa sinh trưởng dinh dưỡng (thân lá), vừa sinh trưởng sinh thực (ra quả) nên cần bón lót phân hữu cơ, bón thúc nhiều lần.

- Phần lớn chất dinh dưỡng nuôi quả được cây hấp thụ sau khi trổ hoa, do đó cây yêu cầu chất dinh dưỡng nhiều nhất khoảng 10 ngày sau khi hoa nở cho đến khi trái bắt đầu chín.

- Lượng phân bón: (Sử dụng cho 1.000m2 trồng cà chua)

+ Phân hữu cơ khoảng 20 tấn/ha, nếu không có phân hữu cơ có thể dung phân vi sinh tưởng đương 200kg/ha.

+ Phân hoá học: Urê: 30 kg + NPK 16-16-8: 25 Kg + Super Lân: 40 kg và Sulfat Kali: 30 kg/1000m²

Cách bón:

- Bón lót: Để cây mọc mầm khoẻ, rễ phát triển mạnh, sinh trưởng, phát triển tốt cần chọn một trong  các loại phân có hàm  lân cao để bón lót. Lót phân chuồng đã ủ hoai đề tăng pH; tăng keo đất; giữ ẩm và cung cấp npk cho cây. Bón toàn bộ phân hữu cơ + toàn bộ Super Lân+ 5 kg NPK 16-16-8.

- Bón thúc: 4 lần bón thúc
+ Thúc lần 1: (10 – 15 ngày sau khi trồng):7 kg Urê + 7 kg Kali + 5kg NPK.
+ Thúc lần 2 : (22 – 25 ngày sau khi trồng, lúc hoa bắt đầu có nụ): 7 kg Urê + 7 kg Kali + 5kg NPK. Có thể kết hợp phun thêm phân bón lá để thúc cà chua tạo mầm hoa, 7 ngày /1 lần.
+ Thúc lần 3: (lúc hoa rộ): 7 kg Urê + 7 kg Kali + 5kg NPK.
+ Thúc lần 4: (sau lần thu hoạch trái đầu tiên): 7 kg Urê + 7 kg Kali + 5kg NPK.

- Bón bổ sung: Trong quá trinh sinh trưởng, phát triển nếu nhận thấy cây thiếu dinh dưỡng nào có thể bổ xung qua lá hoặc tưới gốc. Cà chua cần được bón thúc thêm sau mỗi lần thu hoạch quả.

(Triệu chứng thiếu phân bón trên lá)

5. Chăm Sóc

- Tưới nước: Tuỳ thuộc theo độ ẩm của đất và điều kiện thời tiết để quyết định.  Độ ẩm đất 70- 80% là thích hợp cho cà chua sinh trưởng, phát triển. Thời kỳ trọng yếu:  Các thời kỳ phân hoá hoa, ra hoa nụ và thời kỳ có quả không được thiếu nước.

- Vun xới: Trước khi cây ra hoa kết quả cần vun xới. Từ khi trồng đến khi cây được 20 ngày cần vun đất 2 lần. lần thứ nhất khi cây được khoảng 10 ngày, lần thức 2 cách lần thứ nhất 1 tuần.

- Làm giàn: Làm giàn sau trồng từ 35-40 ngày, làm theo kiểu chữ A, dùng dây mềm buộc cây lên giàn.

- Bấm ngọn và tỉa cành: Mục đích để tập trung dinh dưỡng cho cây nuôi quả. Tùy thuộc vào từng giống cây cà chua mà ta có các cách bấm ngọn và tỉa cành khác nhau. Tuy nhiên về cơ bản ta có 2 cách sau đây.
+ Đối với giống cà chua ngắn ngày, nên tỉa cành chỉ để lại 1 thân mẹ. Các mầm xuất hiện ở nách lá 3-4cm là vặt đi ngay. Công việc này ta nên làm 4-5 ngày 1 lần. Sau khi trên thân chính đã có chùm hoa như ý muốn thì tiến hành bấm ngọn.
+ Khi trồng cà chua trên diện tích lớn, ở nơi đất màu mỡ, mưa nhiều, cà chua sinh trưởng khỏe ta áp dụng  phương pháp tỉa 2 cành.
Tiến hành bấm cành nhưng vẫn để lại một cành từ thân chính dưới nách cọng lá phía dưới chùm hoa thứ nhất. Tất cả chồi non và cành khỏe sẽ được cắt bỏ. Bấm ngọn khi cây đó ra được 4-5 chùm quả. Tính từ chùm quả cuối cùng lên chừa lại hai lá, phần ngọn phía trên bấm đi.

- Tỉa lá già: Vào cuối thời kỳ sinh trưởng của, cây cà chua xuất hiện những lá già, vàng cần phải tỉa bỏ để làm thoáng ruộng cho cây phát triển tốt.

6. Thu hoạch, bảo quản

- Khi quả cà chua bắt đầu chuyển sang màu đỏ và khi sờ thì cứng, không dập nát thì ta bắt đầu thu hoạch được. Khi thu hoạch cần nhẹ nhàng hái và xếp quả vào rổ hoặc các thùng nhỏ.

- Bảo quản cà chua ở những nơi khô ráo và thoáng mát, ngay sau khi thu hoạch cần nhanh chóng đem đi tiêu thụ vì đây là loại quả không giữ được lâu.

Kỹ sư Phạm Hoài Đức